چرا نیچه ؟چرا سهروردی؟

ساخت وبلاگ

نام دو فیلسوف در فیلم پالتو شتری برجسته شده است :فردریش  نیچه و شیخ شهاب الدین سهروردی . در نگاه اول  این دو تنها کارکردی دراماتیک داشته اند . نیچه برای پناه بردن کوهیار کهندژ ( شخصیت منفی فیلم )  به یک نظام فکری که به لحاظ روانی برتری جویی و از هم گسستگی ابتذال شخص اش را جبران کند و نام سهرودی دست آویزی برای به میان کشیدن نامی مطنطن و پرآوازه برای مرعوب ساختن مریدان . چنانچه از سخنان کارگردان اثر بر می آید او این سطح را برای تماشاگر عام طراحی کرده و در همین حد هم قابل تامل است . اما با نگاهی دقیقتر می توان دلایل جالبی را برای  اشارات مستقیم و  تلویحی به این دو اسم یافت . مهمترین این دلایل امکانی است که این دو نظریه پرداز برای سوء ا ستفاده از بحث قدرت و تسلط فراهم می آورند.

نیچه فیلسوفی است که بدلیل نثرشعرگونه و استعارات و تمثیلات و گزین گویه های فسلفی، اثار خود را در معرض عوام نیز قرار داده ، اما به همان اندازه باب کج فهمی و سوء استفاده از او در تاریخ باز شده است . نمونه اش نازیسم در آلمان که برخی اندیشه های او را مانند اراده معطوف به قدرت مصادره به مطلوب کرد. نیچه از آن دسته متفکرانی است که می توان پاره های اندیشه او را بدون التزام به نظام فکری اش بیرون کشید و جابجا در راستای قدرت طلبی و توجیه بی اخلاقی  خرج کرد . 

و در مقابل سهرودی نیز فیلسوفی است که اندیشه هایش بالقوه حاوی نکاتی است که امکان سوء استفاده را برای کج فهمان باز می گذارد . شیخ اشراق نیز با تاسیس واژگانی چون قهرو غلبه و چیرگی و سلطان   این امکان را به برتری جویان ( و نه صاحبان فهم و دانایی و طالبان  نور حقیقی ) فراهم می آورد تا با ترکیب مباحث هستی شناسی و نفس شناسی او و پیش کشیدن بحث تشکیک در ذات افراد یک ماهیت ،   جایگاه وجودی  مسلط  و قاهر بر دیگران تصور کنند و برای خود حق سلطان و غلبه گری قائل شوند.چنانچه در تاریخ می بینیم که برخی سلاطین جائر،  دیگران را وادار می کردند آنها را نور خدا بر زمین و ظل الله و صاحب نفوس دیگران بدانند و برای خود جایگاه سطنت ذاتی قائل باشند . چنانچه که ذکر برخی از این القاب که حاکی از توهم برتری ذاتی بر خلق الله دارد را در تقدیمنامه ها و تمجید نامه های اوائل دواوین شعر و نویسندگان تاریخ می توان دید . 

اشاراتی هدفمند در فیلم پالتو تشری نشان می دهد که اسامی و ارجاعات به فلاسفه بدون پشتوانه نبوده اند و می توان آنها را جدا  از زبان تخصصی دو کاراکتر که از لوازم درام اثر است، نیز بررسی و تحلیل نمود .

                                                                                                                                                                                                          

لحن فیلم پالتو شتری...
ما را در سایت لحن فیلم پالتو شتری دنبال می کنید

برچسب : نویسنده : paltoshotori بازدید : 175 تاريخ : جمعه 20 ارديبهشت 1398 ساعت: 8:38